Nurkowanie w wakacje? Nie trzeba jechać do Egiptu – wystarczy nad Biebrzę! Powstał tam podwodny szlak turystyczny o nazwie „Po drugiej stronie lustra”.
Szlak czynny jest od 1 maja do 31 października. Do pokonania każdej z trzech tras wystarczy podstawowy sprzęt nurkowy – płetwy, maska i rurka. Szlak jest przygotowany w kilku wariantach o różnej długości i stopniu trudności. Jak przekonują organizatorzy trasy, każdy kto „dość dobrze” umie pływać, może ten szlak pokonać. Minimalna liczba osób na szlaku to dwie, a maksymalna osiem, ale obowiązkowym „elementem” wyprawy jest obecność doświadczonego płetwonurka-przewodnika.
Początek szlaku umiejscowiony jest północny wschód od miasteczka Goniądz, w rejonie wsi Dawidowizna. Koniec trasy znajduje się na plaży miejskiej w Goniądzu. Długość najprostszego wariantu szlaku to ok 1,8 km, a jego pokonanie zajmuje średnio ok. 1,5 godziny. Pozostałe propozycje są znacznie dłuższe i wymagają dobrej kondycji. Tam, gdzie wody są płytkie i pełne światła, niezwykłe wrażenie robią podwodne łąki, które tworzą typowe dla tego terenu rośliny: moczarki, strzałki wodne, wywłóczniki, rdestnice i włosieniczniki. W tym gąszczu zieleni obserwować można podwodne zwierzęta – mnóstwo tam zatoczków, błotniarek, zawójek, zawijek, zagrzebek, rozdepek, przytulików, a także kijanek, narybku i wszelkich stworzeń żyjących pod wodą. Niezwykłe wrażenie robią ławice ryb różnej wielkości. Tempo wzrostu roślin oraz tempo rozmnażania planktonu w czystych wodach Biebrzy jest wręcz szokujące – wystarczy zejść pod wodę dwa razy w odstępie kilku tygodni, a oczom nurka ukaże się zupełnie inny podwodny krajobraz.
Samo dno rzeki jest niczym wielki organizm. Zachodzą tam różne procesy biochemiczne, które powodują, że na niektórych odcinkach można obserwować coś w rodzaju podwodnych „fontann” – gazy wydobywające się z dna tworzą spektakl wypełzających z różną siłą baniek i bąbli, co ponoć jest zjawiskiem niezwykłym. Podobnie jak obserwacja polowań sandaczy i szczupaków, które przyczajone w nierównościach koryta czyhają na swoje ofiary. Mroczne zakamarki, gdzie nie dociera światło słoneczne, są sypialnią wielkich drapieżników – m.in. sumów i sandaczy. W Biebrzy żyją np. sumy o wadzie do 40 kg i długości 2 m. Pchany silnym prądem piasek, odrywa nieraz nawet czterometrowe bryły torfowego brzegu i tworzy w ten sposób mroczne, podwodne groty oraz korytarze. Niektóre ciasne i wąskie - inne przestronne i głębokie. To idealne warunki m.in. dla minoga ukraińskiego, wpisanego do Polskiej Czerwonej Księgi (rejestru roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem). Jest on jednym z niewielu już wciąż żyjących reliktów – dowodów długiej historii życia na Ziemi. Czyste wody Biebrzy to jedno z ostatnich miejsc, gdzie można zobaczyć tę „przedrybę”. Z innych ryb obserwować można w rzece okonie, jazie, ukleje, wzdręgi, bolenie, karpie, piskorze i węgorze, a także niektóre gatunki typowe dla rzek górskich – brzanę, strzelbę potokową, jelca i klenia. W wodach Biebrzy warto zwrócić uwagę na kolonie gąbek słodkowodnych, które są najlepszymi naturalnymi filtrami wody. Nurkowie mówią, że to nasze rafy koralowe. Pokryte mikroglonami, mienią się różnymi odcieniami intensywnej zielni. Pod taflą wody znajdują się również wejścia do żeremi bobrów, a sam bóbr spotykany pod wodą, raczej nie ucieka w popłochu, jak zwykł to robić na lądzie. Podobnie wydra, która, nie bacząc na obserwatorów, poluje na duże nawet ryby i potrafi przegonić bobra z jego kryjówki. Jeśli podwodną wyprawę chcielibyśmy okrasić dreszczykiem grozy, zapytajmy wcześniej miejscowych o Bezdennika, którego ponoć spotkać można w toniach Biebrzy. Tak przynajmniej głosi legenda. Podobno żywi się światłem, które wysysa z tych, którzy nieproszeni zaglądają na drugą stronę lustra i zakłócają jego spokój.
Informacje praktyczne:- Szlak podstawowy - główny nurt Biebrzy, ok. 1800 m. Średni czas przepływu - ok. 1,5 godziny, średnia głębokość ok. 2 m.
- Szlak podstawowy + tzw. Trzecia Woda, ok. 2600 m. Średni czas przepływu - ok. 2 godziny. Trzecia Woda – tak miejscowi nazywają ok. 600-metrowy, zanikający już meander Biebrzy, który jeszcze 10 lat temu stanowił fragment jej głównego nurtu. W tych mrocznych wodach najchętniej trzymają się liny, karasie i wzdręgi.
- Szlak podstawowy + Magdziej, ok. 3200 m. Średni czas przepływu - ok. 2,5 godziny. Magdziej - jak mówią miejscowi - to najstarszy i najdłuższy na trasie spływu, zanikający już meander Biebrzy, który powoli zamienia się w torfowisko. Miejscami ustaje tam jakikolwiek ruch wody.
- Szlak łączony - podstawowy + Magdziej + Trzecia Woda, łącznie ok. 4000 m. Czas przepływu - ok. 3,5 godziny. Najtrudniejszy wymagający bardzo dobrej kondycji oraz koncentracji szlak. Przed wyprawą konieczny odpowiedni trening na szlaku podstawowym. Szczegółowe zasady korzystania ze szlaków dostępne są m.in. na stronie Biebrzańskiego Parku Narodowego: www.biebrza.org.pl oraz na tablicach informacyjnych. Na terenie szlaku istnieje możliwość robienia podwodnych zdjęć i filmów. Uczestnicy spływów podwodnych korzystają z własnego sprzętu do nurkowania. Ważnym elementem wyposażenia jest nóż nurkowy.
(mista)
