Wizerunek czterokołowego wozu z Małopolski jest najstarszym tego typu przedstawieniem odnalezionym do tej pory na Ziemi. Bronocice, mała wioska pod Krakowem, to kolebka wszystkich pojazdów kołowych na świecie.
Udowodniły to prace polskich i amerykańskich archeologów. Rysunek pojazdu na czterech kołach zachował się na wazie wykopanej przez nich w Bronocicach w latach 70-tych minionego wieku. Znalezisko jest datowane na ok. 3 490 rok p.n.e. . Inne podobne, znad brzegu Eufratu w Syrii – kredowy model koła – oszacowano na 3 340 r. p.n.e., czyli jest o 150 lat młodsze.
Waza z Bronocic jest tak cennym eksponatem, że nie opuszcza sejfu Instytutu Archeologii PAN w Krakowie. W miejscowym muzeum archeologicznym prezentowana jest tylko jej kopia. Obok wazy archeolodzy odnaleźli szczątki zwierząt i przedmiotów, dzięki którym ustalili, że bronocickie wozy były ciągnięte przez udomowione tury.
Osada rolniczo-rzemieślnicza w Bronocicach powstała ok. 3 800 lat p.n.e.. W ciągu kilku stuleci przekształciła się w obwarowany gród, który zamieszkiwało ponad 500 osób. Oprócz ośrodka rolnictwa, była też miejscowym centrum tekstylnym. Świadczą o tym liczne pozostałości warsztatów tkackich.
Wykopaliska w rejonie Krakowa przedstawiają ten obszar, jako jeden z przodujących w rozwoju cywilizacji europejskiej. To zasługa przede wszystkim wcześniejszego niż gdzie indziej rozwoju rolnictwa. Od tysięcy lat ziemie dzisiejszej Polski były spichlerzem kontynentu, zapewniając naszym przodkom korzystne warunki rozwoju.
MB/AC (Fot. M. Surma/rydno.pttk.pl)
